Overgevoelig, hooggevoelig of hoogsensitief

Ik merk dat er verwarring bestaat tussen de termen hooggevoelig, hoogsensitief en/of overgevoelig. Zelf vind ik het ook niet altijd gemakkelijk om een goed onderscheid te geven. Er is wel behoefte aan vanuit de HSPer zie ik om me heen.

Je bent als HSPer hoogsensitief, zo wordt je geboren en dat is je karaktereigenschap. Elaine Aron heeft de term HSP geïntroduceerd, in het Nederlands vaak vertaald naar hooggevoelig.

Hoogsensitief, hooggevoelig, (over)gevoelig

Hieronder heb ik een uitleg gegeven aan de begrippen en de onderlingen verschillen.

Gevoelig

Denk eens aan een blauwe plek: als je daar overheen schuurt is dat gevoelig, het doet pijn. Sommige mensen hebben daar meer last van dan anderen, dat kan je gevoelig voor pijn noemen.

Overgevoelig

Een hoogsensitief mens kan heftig reageren op pijnprikkels. Als je overgevoelig reageert, kan het zijn dat deze pijnprikkels  teveel voor je zijn. Je hebt misschien al last van andere prikkels uit je omgeving. Pijn veroorzaakt dan irritatie die je er niet bij kunt hebben. Hierdoor kan je bijvoorbeeld heel geërgerd ergens op gaan reageren.

Hooggevoelig

Je merkt veel op je omgeving, je kunt hier ook last van hebben. Geluiden veroorzaken bijvoorbeeld geprikkeldheid waar je niet goed mee om kunt gaan. Je gaat je terugtrekken en plekken vermijden waar je veel geluid tegenkomt. Omdat geluid zo indringend voor je is ben je steeds bezig met hoe je kan voorkomen dat je iets hoort. Hierdoor geef je onbewust veel aandacht aan geluid, waardoor je steeds meer geluiden op gaat merken.

Je wordt hooggevoelig voor geluiden, je kunt niet meer tot rust komen omdat je steeds maar aandacht geeft aan iets wat je niet wilt. Elk geluidje gaat steeds meer ergernis geven. Ik snap dit helemaal. Zelf woon ik aan een weg die steeds drukker aan het worden is. Hoe meer ik ga luisteren naar het geluid, hoe meer ik het hoor. Als ik me richt op iets wat ik wel fijn vind (bijvoorbeeld de rustige muziek uit mijn radio), verdwijnt het irritante geluid naar de achtergrond.

Tegen jezelf zeggen: “ik wil het niet horen”, heeft helaas geen effect. Zeg maar eens tegen jezelf dat je niet aan een roze olifant wil denken, dat lukt niet.

Eerst dacht ik: ‘niet aan denken’,
Dat heb ik toen gedaan,
maar twee seconden later,
dacht ik er tòch weer aan.

Nee, zo eenvoudig is dat niet,
want weet je, wat je doet,
je denkt er óók aan als je denkt
dat je er niet aan denken moet.

-Toon Hermans

Hoogsensitief

Dit is een diepe interne verwerking van de prikkels om je heen. Je kunt bijvoorbeeld intens diep van binnen geroerd raken door een mooi muziekstuk. Je kunt je emoties intens diep van binnen voelen. Je omgeving raakt je intens, je kunt hier moeilijk woorden aan geven.

Het is niet altijd gemakkelijk om hoogsensitief te zijn, zodat het regelmatig kan voorkomen dat je erg gevoelig op iets reageert. Dat is niet fout, het is een reactie op alles wat je overkomt en waar je op dat moment even niet anders mee om kunt gaan.

Misschien is het op deze manier uit te leggen: hoogsensitief is de intense verwerking die je diep van binnen voelt en hooggevoelig een uitingsvorm. Er wordt momenteel ook steeds meer onderzoek gedaan naar hoogsensitief zijn zodat het ook steeds duidelijker wordt wat het nu wel en wat het niet is. Ik volg de onderzoeken, het geeft mij inzicht in mijn karaktereigenschap en ik kan anderen er weer mee ondersteunen. Zo kom ook ik steeds weer tot nieuwe inzichten.

Gevoelswaarde woord

In het Nederlands heeft hoogsensitief, HSP en hooggevoelig vaak dezelfde gevoelswaarde. Daarom is het ook zo lastig om een echt onderscheid te maken. Een woord heeft de betekenis die de mensen eraan geven. Zelf gebruik ik bovenstaande begrippen vaak door elkaar en bedoel daar dan ook hetzelfde mee.

Hoe is hooggevoelig en/of hoogsensitief zijn voor jou? Laat je het alsjeblieft hieronder even weten, daar help je anderen ook weer mee.