Dramadriehoek en HSP

Een hoogsensitief mens speelt regelmatig de rol van Redder. Misschien heb jij deze rol ook wel eens op je genomen. Als HSPer kan je het vaak niet aanzien dat iemand in nood verkeerd, waarna je wilt gaan redden. Het kan dan heel frustrerend voor je zijn als je merkt dat dit redden helemaal niet op prijs wordt gesteld.

In de dramadriehoek van de Transactionele Analyse is mooi beschreven hoe het komt dat ongevraagde hulp vaak niet werkt en wat er tussen mensen onderling gebeurd.

Dramadriehoek

De dramadriehoek laat zien dat mensen continue een onderling ‘spel’ aan het spelen zijn. Gedurende dit spel worden er verschillende rollen gespeeld. Je wisselt steeds van rol, je reageert op wat er onderling tussen jou en de mensen om je heen gebeurt.

In de dramadriehoek heb je drie hoofdrolspelers: Het Slachtoffer, de Redder en de Aanklager. Let wel op: dit zijn benamingen geen feitelijke weergave, het zijn rollen die elk mens steeds wisselend op zich neemt!

Het Slachtoffer

Het Slachtoffer heeft nooit de schuld van alle narigheid die hem voortdurend overkomt. De schuld wordt altijd gegeven aan een ander of aan de omstandigheden. Zelf meent hij dat hij geen invloed heeft op alles wat hem overkomt. Een Slachtoffer klaagt regelmatig over het onrecht wat hem wordt aangedaan. Voer voor de Redder, deze zal het Slachtoffer wel even gaan helpen.

De Redder

De Redder is degene die altijd iemand wil helpen. Steeds staat de Redder klaar om bij te staan en hulp aan te bieden. Het is zeker goed om een ander te helpen, de Redder echter staat ook ongevraagd voor iedereen klaar die het nodig heeft. De Redder vindt het heerlijk om zijn hulp op te dringen, het geeft hem het gevoel van onmisbaar te zijn.

De Aanklager

De Aanklager is de ‘schurk’, de Aanklager vertelt een ander graag wat hij fout doet. Het is een rol die niet graag genomen wordt, dit kan worden vermeden door het Slachtoffer of de Redder te spelen.

Jouw Slachtofferrol

Als Slachtoffer roep je het gevoel bij een ander op dat je geholpen moet worden.

• Je vraagt een vriend(in) om advies
• Je vraagt een collega om raad
• Je bent nukkig tegenover je partner omdat hij/zij niet doet wat je had gehoopt
• Je klaagt dat je nooit iets leuks kunt doen

Jouw Reddersrol

In deze rol doe je erg je best om het een ander naar de zin te maken.

• Je doet aardig
• Je bent behulpzaam
• Je geeft advies
• Je draagt oplossingen aan

Jouw Aanklagersrol

Je bent het Slachtoffer in een andere versie. Je reageert misschien op deze manier naar de ander.

• Je snapt er helemaal niets van waar ik mee zit
• Jij kunt gemakkelijk praten, maar in mijn situatie is het echt anders
• Als mijn partner nu maar eens anders deed
• Ik heb dit al geprobeerd, bij mij werkt het niet

Een voorbeeld

Jan en Truus hebben al weken ruzie met elkaar. Als Marieke (een HSPer) op visite komt voelt ze dat er een bepaalde sfeer hangt. Marieke voelt zich hierdoor ongemakkelijk. Marieke vraagt wat er aan de hand is. Jan bromt dat het allemaal goed gaat.  Dan barst Truus in huilen uit en vertelt Marieke dat Jan een relatie heeft gehad met een collega en dat zij daardoor heel erg gekwetst is, Truus zit in haar Slachtoffersrol. Marieke stapt in haar Reddersrol en geeft wat ongevraagde adviezen. Ze stelt Truus voor om een paar dagen naar een vakantiehuisje te gaan om op krachten te komen. Tevens laat Marieke doorschemeren dat zij een man die vreemd gaat niet meer kan vertrouwen. Jan wordt emotioneel en zegt dat hij dit nooit zo heeft gewild en dat het hem zomaar is overkomen (Slachtoffer). Truus stapt in de rol van Aanklager richting Marieke en zegt dat zij zich niet moet bemoeien met hun problemen, dat Jan een goede man is (Redden van Jan) en dat Marieke er helemaal niets van begrijpt. Marieke schiet in de rol van Slachtoffer en zegt dat ze het niet zo heeft bedoeld en dat ze alleen maar wilde helpen.

“Geen gunst kan iemand redden als hij zich zelf niet helpt.”( Henry Ward Beecher)

Wat ga jij de volgende keer doen als je de neiging hebt om iemand te Redden?